Van de auteur: Inleiding tot het concept van crisis, inzicht in de noodzaak ervan voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid. Het leven van een persoon wordt vaak gepresenteerd als een pad waarlangs iemand mensen ontmoet en afscheid neemt van mensen , wordt geconfronteerd met en overwint obstakels, bevindt zich op een kruispunt en wordt gedwongen een beslissing te nemen. Er is van alles onderweg: een goede wind, tranenregen, stormen van emoties, vuurwerk van geluk en rivieren van verdriet, enz. Elke persoon wordt op verschillende momenten in het leven, onder invloed van verschillende omstandigheden, geconfronteerd met de vraag hoe hij een pad moet kiezen: wat is jouw pad, hoe te leven, met welke kwaliteit van leven. Het komt voor dat we niet onze eigen weg gaan, of dat we die op een gegeven moment uitzetten, ‘van het goede spoor raken’, en als we de weg kwijtraken, lopen we het risico onszelf te verliezen. Op dit moment is er vaak een gevoel van hopeloosheid, de zinloosheid van het verdere pad. Een mens staat als het ware aan de rand van het leven. Deze regio wordt een crisis genoemd. Bekende buitenlandse en binnenlandse wetenschappers bestudeerden het begrip van het concept van crisis (I.P. Manokha, T.S. Kirilenko, P.P. Gornostay, T.M. Titarenko, L.V. Sokhan, E. Erickson, D. Matteson, E.P., Grof S., Krupnik, B.G. Ananyev, S.L. Rubinshtein, S.K. Nartova-Bochaver, L.I. Antsiferova, A.A. Kronik, R.A. Akhmerov, F. Yu Vasilyuk, K.N. Vasilevskaya, L. Peltsman, M. Sh. Magomed-Eminov, K.N. Artemova, V.V. Kozlov, enz.) Ondanks Door het gebruik van verschillende epistemologieën met betrekking tot de verklaring van de crisis investeren de auteurs in dit concept een vergelijkbare semantische inhoud. Onderzoekers begrijpen kritieke situaties als situaties van verergering van ontwikkelingstegenstellingen in iemands leven en zijn het er ook unaniem over eens dat de paden die een persoon gebruikt om een ​​crisis in de toekomst te overwinnen, zijn lot bepalen verlangen om alles te beëindigen, om het leven te verlaten, maar dit verlangen bestaat naast een even sterk verlangen om te leven en te overleven. Veel van de gevoelens die een persoon op dit moment ervaart, zijn ongebruikelijk voor hem en worden in de samenleving als onaanvaardbaar beschouwd, omdat gevoelens zich op dit moment vaak manifesteren door ongepast gedrag dat niet gebruikelijk is voor het beeld van een bepaalde persoon. Als gevolg hiervan bevindt een persoon zich in een kooi met zijn eigen naakte 'ik'. De samenleving is in de meeste gevallen niet in staat om iemand in een crisis daadwerkelijk te betrekken; op dit moment is hij een paria, die zowel spijt als angst bij anderen veroorzaakt, omdat hij een levende herinnering wordt aan de onvermijdelijkheid van de ‘transitie’. waarin er altijd grote verliezen zijn, maar ook grote winsten, en om dat laatste te laten gebeuren, is het noodzakelijk om dit pad van overwinnen te volgen. Het Chinese pictogram van het woord crisis weerspiegelt het idee van crisis. Het bestaat uit twee componenten: de ene geeft gevaar weer, en de andere (overigens groter van formaat) is kansen. Het is als een tunnel met de mogelijkheid om naar het licht te gaan. Maar de staat van spanning die wordt gecreëerd door de bron van de waarheid, gespannen tussen kansen en gevaar, duwt iemand naar een uitweg, naar verdere ontwikkeling. De situatie wordt gecompliceerd door het feit dat iemand, wanneer hij met een crisissituatie wordt geconfronteerd, er automatisch bij betrokken raakt mensen, om zo te zeggen, uit zijn binnenste cirkel. Ooggetuigen, deelnemers aan reddingsoperaties en zelfs gewone televisiekijkers die kijken naar wat er tijdens terroristische aanslagen of rampen in de ether gebeurt, ervaren dezelfde ervaring. En al deze mensen hebben te maken met ernstige psychische problemen. Momenteel zijn specialisten op veel kennisgebieden (geneeskunde, psychologie, sociologie, politieke wetenschappen, enz.) op zoek naar een antwoord op de vraag wat een crisis in iemands leven is, wat de aard en gevolgen ervan zijn en hoe de crisis kan worden vermeden. de destructieve gevolgen van de crisis, hoe iemand te helpen een nieuw ontwikkelingsniveau te bereiken, welke factoren en welke psychologische kenmerken iemand zullen beschermen tegen de negatieve gevolgen van de crisis. Opgemerkt moet worden dat de meeste psychologiewoordenboeken crisis niet definiëren, maar verwijzen naar ‘crisisstaat’, ‘crisispersoonlijkheid’, ‘crisistherapie’, ‘crisishulp’, enz. Van het Griekse kreses is crisis een beslissing, een keerpunt. , uitkomst, inLetterlijk vertaald betekent het “scheiding van wegen”; het wordt gedefinieerd als een ernstige aandoening veroorzaakt door een of andere reden of als een scherpe verandering in de status van het persoonlijke leven Een bepaalde onevenwichtigheid in iemands leven en activiteit, en zelfs een inzinking van het zenuwstelsel, wordt bepaald door een aantal factoren, zowel universeel als specifiek, die alleen inherent zijn aan ons land. Algemene menselijke factoren zijn onder meer een scherpe toename van het aantal door de mens veroorzaakte rampen en ‘hotspots’ over de hele wereld. Mensen worden dagelijks geconfronteerd (vooral dankzij de media) met misdaden tegen individuen en met natuurrampen en psychogene rampen. In ons land zijn er ook specifieke kenmerken van het leven die het risico op crisissituaties vergroten (verstedelijking, radicale veranderingen in de manier van leven, politieke, economische, sociale en milieuproblemen, instabiliteit in het land, verlies van gebruikelijke, stereotiepe waarden en houdingen van bijna alle bevolkingsgroepen). De bovengenoemde factoren veroorzaken een enorme toename van de spanning, een toename van het niveau van algemene angst, een neiging om omstandigheden als eenzaamheid, nutteloosheid, zinloosheid van het bestaan, angst voor de toekomst, enz. te intensiveren. Daarnaast kunnen we spreken over crisistoestanden van hele bevolkingsgroepen. Maar met al zijn vernietigende kracht is een crisis ook een van de onvermijdelijke en noodzakelijke momenten van het leven, een van de drijvende krachten achter ontwikkeling, inclusief de ontwikkeling van een individu, een groep en de samenleving. Een crisis is altijd een moment van keuze uit minimaal twee mogelijke alternatieven, een moment van kiezen voor een regressieve of progressieve oplossing in verdere ontwikkeling. De mensheid heeft dit feit altijd geweten; sprookjes van alle tijden en volkeren zijn hiervan een voorbeeld: dit is de bekende situatie van een held op een kruispunt. De keuze voor een verder pad wordt alleen in sprookjes gemakkelijk aan de held gegeven, maar het is belangrijk dat het vermijden van de keuze onmogelijk, onnodig en zelfs gevaarlijk is. Het hele daaropvolgende leven van het individu hangt af van wat voor soort keuze er wordt gemaakt. Zelfs in het archaïsche tijdperk zijn er rituelen voor de overgang van een persoon van de ene statustoestand naar de andere (geboorte, huwelijk, begrafenis), verschillende soorten initiatie: initiatie in een specifiek gegeven. groep nieuw voor een bepaalde persoon - leeftijd (volwassenen, oude mensen), sociaal (krijger, jager, sjamaan, enz.), rol (moeder, vrouw, leider). “In veel opzichten lijkt een crisisstaat op een overgangsrite, d.w.z. initiatie van het individu in nieuwe geheimen van het leven. Volgens professor V.V. Kozlov zijn het “crises die iemand naar een diepe ervaring leiden van het mysterie van de zin van het leven, de spirituele ruimtes van de cultuur. Een crisis is niet alleen een manier om een ​​persoonlijkheid te transformeren in een nieuwe kwaliteit en een completer sociaal individu, maar ook in iets meer.” Een crisis is dan ook altijd een test voor het individu. Volgens V. Dahl is een test “... in de praktijk ervaren, proberen, ontdekken, overtuigd worden door onderzoek, ervaring opdoen, demonteren, tot in detail leren, door ervaring ontdekken. - iets verdragen, doorstaan, doorstaan, iets ervaren, iets tegenkomen in je leven” . Bijgevolg is een crisis een noodzakelijke en zelfs verplichte fase die zich voordoet op het levenspad van ieder mens en dit pad vormgeeft. Een crisis wordt niet bepaald door iemands wens of bereidheid om een ​​‘transitie’ te maken, en in de regel kan het niet aangaan van een crisis veel gevaarlijker zijn dan kiezen voor de alternatieven die de crisis biedt. Het is duidelijk dat een psychologische crisistoestand concentratie vereist en het gebruik van alle beschikbare krachten om de problemen op te lossen die het leven hem heeft gesteld. Het betreden van een crisis betekent het betreden van een punt van transformatie, waarin het leven op alle niveaus verandert: cognitief (introjectie van nieuwe levenswaarden of een nieuwe hiërarchie van waarden), affectief (het vermogen om voor een test te slagen met behoud van integriteit) en gedragsmatig (de ontwikkeling van nieuwe gedragspatronen). Opgemerkt moet worden dat zowel de crisis zelf als de transformerende kracht ervan tot stand komen.