“De kunst van het verliezen” Veel mensen zijn erg bang voor verliezen, ik ook. Maar als je erover nadenkt, waar leiden verliezen dan toe? Ze leiden tot persoonlijkheidsontwikkeling. Als een meisje bijvoorbeeld een vrouw wil worden, moet ze het 'verlies' van maagdelijkheid doormaken; als ze bereid is dit te accepteren, verhuist ze naar een nieuwe status: ze wordt een vrouw; Om ervoor te zorgen dat een man het hoofd van het gezin wordt, moet hij 'verlies' doormaken - alle vrouwen ter wereld in de steek laten ten gunste van één, om in een nieuwe status geboren te worden. Om moeder te worden moet een zwangere vrouw het gevoel van de nauwste verbondenheid die er in het leven bestaat ‘verliezen’, wanneer het kind in haar zit en zij hem elk moment kan voelen. Ze moet deze intimiteit opgeven om hem door deze weigering heen te helpen. Zelfs zo'n vreselijk en angstaanjagend verlies als de dood leidt ook tot vooruitgang en ontwikkeling, niet alleen van persoonlijkheid, maar ook van status. Tegelijkertijd wordt ook de overledene zelf getransformeerd en geboren in de status van een familielegende of -mythe, die van generatie op generatie zal worden doorgegeven en zo de rol zal spelen van een identificatieobject. Nu is de overledene begiftigd met mystieke, heroïsche en soms magische eigenschappen. Een van mijn kennissen, een voormalige atleet, vertelde mij het verhaal van zijn ‘sportdood’ tijdens zijn leven, toen in zijn aanwezigheid een verhaal werd verteld, waarvan hij de hoofdpersoon was. Tegelijkertijd leek het verhaal niet over hem te gaan, maar over een andere persoon. Een kennis zei dat hij op dat moment besefte dat zijn sportcarrière voorbij was, alsof hij er niet meer was, en dat er alleen maar een mythe overbleef. Dus na de dood blijft er van een persoon een mythe over, een verhaal, een verhaal, dat vaak niets gemeen heeft met een echt persoon. Een echte persoon sterft, en in zijn plaats wordt een mythische held ‘geboren’, soms een godheid die de moeite waard is om te aanbidden. Vaak verdwijnt, samen met het overleden lichaam, het echte idee van de persoon. Wat overblijft zijn fragmenten van herinneringen, verhalen en fictie. Alsof deze man niet deelnam aan een experiment dat ‘leven’ heet, maar precies wist wat zijn doel was en wat de zin van het leven was. Samen met de persoon verdwijnen zijn zorgen en twijfels, angst en onzekerheid. In ruil daarvoor blijft de sluier de vorm aannemen van een segment dat wordt beperkt door de data van aankomst en vertrek. Ons leven bestaat uit een onlosmakelijke cyclus van “verlies/winst”, want op het moment dat iemand iets verliest, wint hij onmiddellijk iets, alleen de focus van onze aandacht is meestal geconcentreerd op het verlies, en niet op de winst. Maar hoe vreselijk en vreselijk dit verlies ook mag zijn, een persoon krijgt er altijd iets voor terug, en de ‘kunst van het verliezen’ bestaat juist uit het vermogen om zowel het verlies zelf te accepteren als de nieuwe dingen die daardoor worden verworven. Het leven is dus een eindeloze cyclus van afscheid en ontmoetingen, verliezen en winsten. Zonder afscheid zal er immers geen ontmoeting zijn, en zonder verlies geen vondst!